فولاد کاویان
ارائه دهنده انواع میلگرد، تیرآهن، انواع ورق فولادی، لوله، قوطی و پروفیل، نبشی و ناودانی و شمش فولادی
فولاد کاویان
ارائه دهنده انواع میلگرد، تیرآهن، انواع ورق فولادی، لوله، قوطی و پروفیل، نبشی و ناودانی و شمش فولادی
ورق سیاه؛ ویژگی ها و راهنمای خرید
نام آشنا ترین و پرکاربردترین ورق موجود در بازار محصولات فولادی و آهن آلات ورق گرم یا سیاه است. این محصول، علاوه بر کاربردهای معمول در صنعت و ساختمان، به عنوان ماده خام بسیاری از صنایع فولاد محسوب می شود. نوسانات قیمت ورق سیاه روی بازار محصولات فولادی و آهن آلات تاثیر گذار است. شرکت فولاد کاویان یکی از ده شرکت برتر ایران در زمینه انواع ورق می باشد. در این مطلب قصد داریم شما را با ورق گرم که یکی از محصولات اصلی این شرکت می باشد، آشنا کرده و راهنمایی برای خرید ورق سیاه ارائه نماییم. با ما همراه باشید.
نحوه تولید ورق سیاه
همانطور که در مقاله ورق فولادی، انواع و کاربردها، شرح داده شد، انواع ورق فولادی به دو روش کلی نورد گرم و سرد تولید می شوند. ورق روغنی حاصل از فرآیند نورد سرد و ورق سیاه محصول روش نورد گرم است.
۱-کوره پیش گرم
جهت ساخت ورق سیاه، تختال (اسلب) های تولید شده تحت استانداردهای ST37 تا ST52 و با ضخامت حدود ۲۲ سانتی متر، ابتدا در کوره پیش گرم تا درجه مشخصی گرم شده و سپس به منظور برطرف ساختن لایه اکسید تشکیل شده روی اسلب ها و جلوگیری از افت کیفیت ورق، آن ها را با فشار بالا آبشویی می کنند که منجر به افت حرارت تختال نیز می شود.
۲-نورد خشن
پس از پوسته برداری نوبت به نورد خشن می رسد که در طی آن فولاد از چند غلطک عبور کرده، ضخامت آن به حدود ۳ سانتی متر کاهش یافته و تا حدی نیز سرد می شود. دمای فولاد خارج شده در این مرحله چیزی حدود ۱۳۰۰ درجه سانتی گراد است.
۳-مرحله نورد نهایی
سپس تختال ها وارد مرحله نورد نهایی می شوند که بسته به ضخامت نهایی مورد نیاز ورق سیاه از ۵ تا ۷ قفسه غلطک عبور داده می شود. دمای ورق گرم در این زمان به چیزی حدود ۸۵۰ تا ۹۰۰ درجه سانتی گراد کاهش یافته، اما هنوز برای ورود به مرحله کلاف پیچ نیاز به خنک شدن تا دمای ۵۸۰ درجه دارد. فرایند خنک سازی در واحد خنک سازی و تحت شرایط کنترل شده انجام می شود و در انتها ورق گرم به صورت کلاف پیچ آماده عرضه یا برش های بعدی می شود.
انواع ورق سیاه
ورق سیاه معمولی: با درجه سختی ST37، میزان کربن کمتر، جهت استفاده در صنایع سبک مثل ساختمان عرضه می شود.
ورق سیاه صنعتی: با درجه سختی ST52 و میزان کربن بیشتر، در صنایع سنگین مثل تانکرسازی مورد استفاده قرار می گیرد.
موارد استفاده از ورق سیاه
- در تولید کالاهای کاربردی در صنعت ساختمان مثل انواع پروفیل، قطعات آبگرمکن و..
- در تولید ماشین آلات و تجهیزات کشاورزی
- در تولیدات قطعات خودرو
- در ساخت مخازن کشتی و پل سازی
- در صنایع نفتی برای ساخت مخازن و لوله ها و تانکر سازی
- به عنوان ماده اولیه در صنایع سنگین فلزی و فولاد
- در طراحی شهری مثلا تولید گاردریل ها و سایر تجهیزات ترافیکی
و موارد دیگری از این قبیل کاربرد دارند.
راهنمای خرید ورق سیاه
محاسبه وزن ورق گرم
برای تعیین وزن ورق سیاه می توانید به جدول وزن ورق در بخش جدول وزنی آهن آلات سایت رجوع بفرمایید و با توجه به ابعاد و برند مورد نظر، وزن ورق درخواستی را مشخص کنید.
قیمت ورق سیاه
همانطور که گفته شد، به دلیل پایین بودن هزینه تولید و عرضه، این مدل از ورق به عنوان ماده اولیه بسیاری از صنایع فولاد به کار رفته و قیمت آن در بازار آهن آلات و محصولات فولادی تعیین کننده می باشد. سایت شرکت فولاد کاویان ایرانیان قیمت ورق سیاه را به صورت به روز در بخش قیمت ورق درج می نماید که می توانید برای اگاهی از قیمت فروش ورق به آن مراجعه نمایید. لازم به ذکر است که عواملی چون قیمت ارز، قیمت جهانی آهن آلات، میزان عرضه و تقاضای ورق در بازار بورس ورق و اسلب و عواملی از این دست در قیمت ورق تاثیرگذار هستند.
نحوه عرضه ورق سیاه
ورق گرم با ضخامت ۲ تا ۱۰۰ میلیمتر قابل عرضه است. به ورق های زیر ۶ میلی متر ورق نازک بار گفته می شود. قابلیت خم کاری ورق در انواعی که به منظور پروفیل سازی خریداری می شوند بسیار حائز اهمیت است و باید توجه داشته باشید که ورق خشک برای این کار مناسب نیست.
ورق گرم به دو صورت ورق رول در عرض های مشخص و طول نامحدود و یا ورق شیت در ابعاد مشخص عرضه می شود. ورق شیت فابریک در کارخانه برش خورده و قیمت بالاتری داشته، اما ورق شیت برش خورده به صورت رول وارد بنگاه شده در آنجا به ابعاد سفارشی برش زده می شود. قیمت برش با توجه به وسیله برش گیوتین، هوا برش و لیزری متغیر می باشد. دقت داشته باشید که ورق های نازک بار برش خورده ممکن است دارای تاب بوده و تلرانس جزئی در ابعاد داشته باشند.
شیوه بارگیری ورق سیاه
در صورتی که میزان بار سفارش داده شده در حدود ۲۳ تن باشد، از کارخانه و در غیر اینصورت از بنگاه بارگیری می شود. البته ورق بارگیری شده را می توانید به صورت ترکیبی و در ضخامت های مختلف در یک تریلی بارگیری نمایید. نحوه بارگیری ورق رول نیز به دو صورت ایستاده و خوابیده می باشد که به امکانات محل تخلیه بار بستگی دارد.
جهت سفارش ورق سیاه می توانید از طریق سایت اقدام کرده و یا به صورت حضوری به بنگاه شرکت فولاد کاویان ایرانیان واقع در مرکزآهن و شهرآهن ایران، اصفهان مراجعه نمایید.
سخت کاری فولاد MO40 و ck45
سخت کاری فولاد، نوعی عملیات حرارتی که در آن، سطح رویی فولاد دچار تغییر شده و یکسری خواص مکانیکی، شیمیایی و… فولاد دچار تغییراتی می شود و بهبود می یابد ولی بخش داخلی آن تغییر نمی کند در آخر می توان از قطعات به دست آمده در ساخت قطعات صنعتی استفاده کرد. با فولاد کاویان همراه باشید.
سخت کاری فولاد چیست؟
سخت کاری فولاد نوعی عملیات حرارتی که با استفاده از شرایط خاص کاری و محیطی سطح قطعه را سخت کرده در حالی که ترکیب شیمیایی داخل قطعه تغییر نمی کند.
در آخر قطعه ای حاصل می شود که سختی سطحی مطلوب در کنار چقرمه بودن دارد.
قطعات فولادی را می توان به نحوی روی آن ها عملیات حرارتی انجام داد که علاوه بر مقاومت به سایش، دارای استحکام دینامیکی خوبی باشند.
پس از انجام تمام مراحل مربوط به شکل دادن نظیر ماشین کاری و غیره، عملیات حرارتی انجام می شود، چون آخرین عملیاتی که باید در مرحله پایانی ساخت قطعه، انجام پذیرد.
گرم کردن و سرد کردن زمانبندی شدهٔ فلزات، سرامیک‌ها و آلیاژها را به منظور بدست آوردن خواص مکانیکی و فیزیکی مطلوب، عملیات حرارتی می‌گویند.
از عملیات حرارتی برای مواد غیرفلزی مانند شیشه‌ها وسرامیک‌ها نیز استفاده می شود.
سخت کاری فولاد MO40
معرفی فولاد MO40
فولاد mo40 یک فولاد آلیاژی مولیبدن کروم دار است.
این فولاد به طور گسترده برای ساخت آن دسته از تجهیزات صنعتی که تحت فشار یا ضربه و حرارت بالا قرار دارند مانند تیر، ستون، چرخ دنده و غیره به کار می رود.
این فولاد جزو آلیاژهای کم کربن دسته بندی می گردد و دارای توان کششی و مقاومت به بسیار بالایی می باشد.
همچنین بدلیل اینکه سختی این فولاد بسیار زیاد است، در پروژه هایی که مقاومت به سختی و توان کششی بالا مدنظر باشد، از این فولاد استفاده می شود.
سخت کاری فولاد MO40
سخت کاری این فولاد، در دمای ۸۶۰-۸۲۰ در آب یا روغن انجام می شود که نوع خاصی از عملیات حرارت پذیری می باشد.
سخت کاری باعث افزایش طول عمر فولاد، همچنین افزایش مقاومت فولاد در برابر ضربه، سایش، خوردگی و … می شود.
کاربرد این فولاد در صنایع مختلف مانند
- غلتک های صنایع سیمان
- دنده فرمان
- محور های خودرو
- پیچ های مقاوم
- ظروف تحت فشار
و … کاربرد دارد.
سخت کاری فولاد ck45
معرفی فولاد CK45
فولاد CK45 یک فولاد با کشش متوسط است که در شرایط نرمال یا نورد گرم تولید می شود.
این فولاد استحکام کششی ۵۷۰ تا ۷۰۰ مگاپاسکال و سختی برینل بین ۱۷۰ و ۲۱۰ دارد.
این نوع فولاد دارای قابلیت سختی پذیری پایینی می باشد. لازم است بدانید که فقط بخش هایی با ابعاد حدود ۶۰ میلیمتر مناسب برای تمپر کردن و سخت شدن می باشد.
فولاد CK45 دارای قابلیت جوش پذیری خوب، ماشینکاری خوب، استحکام و مقاومت دربرابر ضربه بسیار بالا در شرایط نرمال و یا گرم است.
سخت کاری فولاد ck45
این فولاد تا دمای بین ۸۲۰ – ۸۵۰ درجه سانتی گراد حرارت داده می شود.
لازم است قطعه را تا زمانی که دما یکنواخت است نگه دارید همچنین هر ۲۵ میلیمتر از قطعه را به مدت ده تا پانزده دقیقه خیس کنید.
این فولاد را در هوای آزاد و به آرامی خنک کنید.
سخت کاری فولاد فنر
بعد از پیچش فنر، سخت کاری با عملیات حرارتی فنر انجام می شود که به آرامی خنک شده و در نهایت در روغن کونچ می شود.
بعد از کربن دهی در سخت کاری فولاد عمل کونچ صورت می گیرد. این روش از نظر اقتصادی و مصرف انرژی مقرون به صرفه است.
اما عیب این روش این است که به علت دانه درشت شدن ساختار فولاد، از این روش فقط می توان برای اجزا تحت تنش پایین استفاده کرد.
روش اصولی انجام این عملیات این است که قطعه ابتدا باید گرم شود و بعد به کوره حمام نمک و بعد در روغن فرو برود که خاصیت فنریت خوبی به دست می آورد.
در نهایت در کوره تمیز با حرارت بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ درجه به سختی موردنظر دست می یابد که باعث چقرمگی می شود که سختی و شکنندگی را پایین می آورد.
ورق کرکره، از طرح ها تا مزایا و معایب ورق کرکره
عمده ی محصولات فلزی به صورت ورق فولادی تولید می شود که هرکدام از انواع ورق فولادی، برای اهداف خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در مطالعه ی این مقاله دقایقی را با فولاد کاویان همراه باشید.
ورق فولادی از مواد مختلفی تشکیل می شود که هر کدام بسته به نیاز در بخش مختلفی از صنعت و ساخت ساز ساختمان ها به کار می‌روند.
ورق‌های فولادی با توجه به چندین معیار مختلف دسته‌بندی می‌شوند و با توجه به روش ساخت آنها یا حتی مواد به‌کاررفته در آنها، نام‌گذاری و به فروش می‌رسند.
ورق کرکره چیست؟
نوعی ورق نازک فرم داده شده فولادی، پلاستیکی و یا آلومینیومی است که با فرمینگ کردن ورق های فلزی مختلف به ویژه ورق های گالوانیزه رنگی ورق فلزی کرکره به وجود می آید.
ورق های فلزی کرکره در انواع و طرح های مختلفی تولید و به بازار عرضه می شوند که هر یک بسته به نوع کاربرد مختلف ساختمانی و یا صنعتی استفاده می شوند.
انواع طرح های ورق فلزی کرکره
ورق های کرکره در طرح های متعددی فرم دهی می شود از جمله
- طرح سینوسی
در این طرح موج های ورق به شکل نیم دایره دیده می شوند. این طرح یکی از قدیمی ترین نوع کرکره است که فرم دهی آن اسان است اما هنوز از محبوبیت خاصی برخوردار است.
ورق کرکره سینوسی در دو نوع ریز و درشت تولید می شود. منظور از ریز و درشت، سایز موج ها یا سینوس های آن است.
طول این نوع ورق بسته به درخواست مشتری تعیین و تولید می شود.
- طرح ذوزنقه ای
این طرح کمی با طرح سینوسی متفاوت است. به این صورت که برجستگی ها (موج های ورق) به شکل سینوسی و یا نیم دایره ای نیستند. بلکه به صورت ذوزنقه ای تولید می شوند.
این طرح در اندازه ها و اشکال مختلف تولید می شود.
برای مثال ممکن در یک طرح، فاصله بین ذوزنقه ها زیاد باشد و یا اینکه ذوزنقه ها به هم چسبیده باشند و فاصله ای بین آن ها نباشد.
در طرحی دیگر ممکن است اندازه ذوزنقه ها درشت و در یک مدل دیگر اندازه ذوزنقه ها ریز باشد.
که همه ی این موارد بسته به نیاز مشتری تولید می شود.
- طرح شادولاین Shadowline
از زیباترین طرح های ورق کرکره، طرح شادولاین است که تقریباً شبیه به طرح ذوزنقه می باشد.
این فرم ورق کرکره نسبت به فرم های ذوزنقه ای و سینوسی دارای استحکام بیشتر و طبیعتاً گرانتر است.
مزایا و معایب ورق کرکره
از گذشته برای انتقال آب باران و برف از بام منازل از سقف‌های شیب دار استفاده می‌کردند.
در ابتدا از ورق آهنی استفاده می‌کردند که ورق آهنی بسته به شرایط اقلیمی ( شدت بارندگی، شدت تابش آفتاب و …) و در مجاورت با عوامل خوردگی از بین می‌رفت و یا در زمانی کوتاه پوسیده و سبب از بین رفتن ورق آهن و ایجاد هزینه می‌شد.
پس از گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی، تولید ورق گالوانیزه این مشکلات را برطرف کرد.
زمان زیادی طول می‌کشد تا ورق گالوانیزه از بین برود.
عمر مفید این ورق بین ۲۰ تا ۳۰ سال است؛ ولی اگر خشک و دور از باران باشد (با هر روشی که تولید میشود)، می‌تواند برای همیشه سالم بماند.
فولاد گالوانیزه‌ای که برای استفاده طولانی مدت در فضای باز در نظر گرفته شده است باید از جنس فولاد گالوانیزه گرم (یا همان حمام مذاب فولاد با فلز روی) باشد که معمولا در محیط‌های مختلف تا حدود ۷۰ سال دوام می‌آورد.
البته میتوان از رنگ کردن برای محافظت بیشتر ورق در محیط‌هایی که میزان زنگ‌زدن عناصر در آنها بسیار بالاست یا به اصطلاح بسیار خورنده هستند و همچنین برای افزایش طول عمر فولاد گالوانیزه استفاده کرد.
البته باید دقت کنید که قبل از رنگ‌آمیزی حتما سطح آن تمیز، خشک و عاری از هرگونه آلودگی، از جمله نمک روی و هرگونه محلول کرومات باشد.
این کار را میتوان با استفاده از یک دستگاه شوینده و تهویه فلزی انجام داد.
امروزه کرکره به دلیل مقاومت بیشتر در برابر خوردگی و پوسیدگی، زیبایی، سبک بودن، راحتی نصب، هزینه کم تعمیر و نگهداری، دوام پوشش بالا، ایمنی در برابر زلزله و قابلیت بازرسی آسان کاربرد گسترده‌ای پیدا کرده اند.
ورق کرکره به دلیل گالوانیزه بودن مقاومت بسیار بالایی دارد و به دلیل داشتن وزن کم و قیمت مناسب، مقرون به صرفه است.
از آنجاکه ورق کرکره از عرض شکل‌دهی میشود از این نظر دارای محدودیت است اما طول آن محدودیت ندارد و بسته به نیاز مشتری است.
جوشکاری کرکره، پیچیدگی‌های مخصوص به خود را دارد. هم چنین ممکن است دچار رنگ‌پریدگی و درصورت قرار گرفتن در معرض رطوبت دچار خوردگی شود.
نتیجه گیری
ورق فولادی از مواد مختلفی تشکیل می شود که هر کدام بسته به نیاز در بخش مختلفی از صنعت و ساخت ساز ساختمان ها به کار می‌روند.
ورق های فلزی کرکره در انواع و طرح های مختلفی تولید و به بازار عرضه می شوند که هر یک بسته به نوع کاربرد مختلف ساختمانی و یا صنعتی استفاده می شوند.
عمر مفید ورق گالوانیزه این ورق بین ۲۰ تا ۳۰ سال است؛ ولی اگر خشک و دور از باران باشد (با هر روشی که تولید میشود)، می‌تواند برای همیشه سالم بماند.
تفاوت پروفیل سبک و سنگین
کاربرد پروفیل فولادی را میتوان گفت در صنایع ساختمان سازی ، راه سازی و در تولید درب و پنجره مورد استفاده می شود. پروفیل فولادی به طور کلی دو نوع هست: ۱. پروفیل سبک ۲. پروفیل سنگین. مجموعه کاویان فولاد سعی دارد در این مقاله به توضیح بیشتری درباره این محصول فولادی بپردازد.
کاربرد پروفیل باز و بسته در محصولاتی چون …
- پروفیل سبک در نبشی ، میلگرد ، ناودانی ، تیرآهن
- پروفیل سنگین در پروفیل و لوله ، قوطی
پروفیل سبک
به نوع سبک، نوع مبلی نیز می‌گویند، در ساخت آن از دو استاندارد DIN 2394 و EN 10 219-2 استفاده می‌کنند. ورق‌های مورد استفاده در فرآیند تولید این نوع ورق روغنی است، همانطور که می‌دانید این ورق‌ها از طریق فرآیند نورد سرد تولید می‌شوند.
نوع مبلی در صنایعی مانند لوازم خانگی، دوچرخه سازی، کانتینر و مبلمان کاربرد فرآوان دارد. این نوع ویژگی‌های زیادی دارد همین امر سبب استفاده گسترده از آن گردیده است. در ادامه سعی شده تا به برخی از این موارد اشاره نماییم.
ویژگی‌های پروفیل سبک
همان‌طو که در بالا اشاره کردیم این نوع ویژگی‌های منحصر به فردی دارد که در این قسمت به برخی از این موارد به صورت خلاصه اشاره خواهیم نمود:
- ابعاد گوناگون
- شکل پذیری مطلوب
- خاصیت آبکاری
- کیفیت سطحی مطلوبی
- جوش پذیری بالا
- دقت ابعادی مطلوب در قطر و ضخامت
پروفیل‌های نبشی با بال ۲۰ تا ۵۰ میلیمتر و ناودانی‌ها با سایز ۱۰، ۱۲ و ۱۸ در این گروه قرار دارند. پروفیل سبک از طریق فرآیند سرد حاصل میشود استفاده از کشش سرد در این صنعت باعث شده تا مقاطع تولید شده، با هزینه و انرژی کمتری تولید شوند، از نظر کیفیت سطحی در شرایط مطلوبی قرار داشته باشند و با سرعت بالایی تولید شوند.
استفاده از خاصیت کشش سرد سبب گردیده تا نوع سبک کاربرد فرآوانی در صنایع مختلفی مانند صنعت کشاورزی، صنعت خودروسازی و اسلحه سازی داشته باشد.
تعیین قیمت پروفیل سبک
قیمت پروفیل اعلامی برای نوع سبک در واحد وزن اعلام میشود. برای مثال اگر قیمت اعلامی برای یک کیلو برابر ۳۲۱۰ تومان باشد در این صورت یک تن نوع سبک قیمتی معادل با ۳۲۱۰۰۰۰ خواهد داشت.
قیمت آن به عوامل مختلفی وابسته است که از جمله آنها میتوان به قیمت دلار، قیمت ورق نورد سرد و تعرفه‌های گمرکی اشاره کرد.
قیمت نوع سبک در واحد وزن مقداری از نوع سنگین بیشتر است اما هزینه آن در واحد طول از نوع سنگین کمتر خواهد بود و علت آن ضخامت و وزن کمتر نوع مبلی است. این محصول ضخامت و وزن کمتری در مقایسه با نوع سنگین دارند.
پروفیل سنگین
به نوع سنگین، صنعتی یا ساختمانی می‌گویند. این نوع از طریق فرآیند نورد گرم تولید می‌شوند در نظر داشته باشید که به منظور تولید این نوع از ورق‌هایی با ضخامت بالاتر از ۱٫۵ میلیمتر استفاده می‌کنند. نوع سنگین در تولید شاسی ماشین آلات، دستگاه‌های صنعتی، استفاده در ساخت ستون‌ها کاربرد دارد.
ویژگی‌های پروفیل سنگین
همانطور که در قسمت بالا اشاره کردیم، قیمت نوع سنگین در واحد وزن محاسبه میشود. برخی دیگر از ویژگی‌ها عبارتند از:
- پایداری پیچشی و خمشی در سطح بالا
- جوش‌پذیری بالا
- سختی سطحی
- دارا بودن قیمت مساعد.
بررسی تفاوت‌های موجود بین پروفیل سبک و سنگین
- تفاوت بین پروفیل سبک و سنگین در نوع ورقی که در تولید از آن استفاده میشود. برای تولید پروفیل سبک از ورق روغنی و برای تولید پروفیل سنگین از ورق سیاه استفاده می شود.
- تفاوت بین پروفیل سبک و سنگین در ضخامت تولیدی هر یک از آن‌هاست، ضخامت پروفیل سبک کمتر از ۱/۵ میلیمتر است در حالی که پروفیل سنگین ضخامت بالاتر از۱/۵ میلیمتر تولید می‌شوند.
- پروفیل سنگین در شرایطی که لازم است بار زیادی تحمل کند استفاده می شود و از پروفیل سبک در شرایطی که بار کمتری را تحمل کند استفاده می شود.
- از نظر قیمت به دلیل اینکه وزن پروفیل سبک کمتر از پروفیل سنگین است پس در نتیجه پروفیل سنگین ارزانتر از پروفیل سبک است.
چه محصولات فولادی در برابر حرارت مقاوم هستند؟
در ابتدا می خواهیم به تعریف فولاد نسوز بپردازیم : به فولادی نسوز گفته میشود که مقاومت بالایی در برابر گرما و حرارت داشته باشد و موقع کار از تجهیزات و ابزارآلاتی که از این نوع فولاد استفاده می شود در هنگام کار در حرارت بالا تغییر شکل ندهد. مجموعه فولاد کاویان در این مقاله سعی دارد هر چه بیشتر شما را با فولاد مقاوم به حرارت، ویژگی ها و تا حدودی کاربردهای آن آشنا کند.
ویژگی های فولاد مقاوم به حرارت
مقاومت فولاد نسوز با دو ویژگی
- مقاوت نسبت به انواع گازها ، اکسیدهای کربن ، بخار آب ، گازهای گوگرد دار و غیره مورد بررسی قرار می گیرد.
- خواص مکانیکی در برابر دماها و حرارت های بسیار بالا
فولاد مقاوم به حرارت لازم است با چندین آلیاژ ترکیب شود تا این آلیاژها در کنار هم خواص قابل قبولی به ما بدهد و مقاومت بالایی در برابر حرارت به دست آورد.هر آلیاژی خواص متفاوتی دارد به همین دلیل لازم است از انواع آلیاژ در این نوع از فولاد استفاده شود تا مقاومت بالایی در برابر حرارت داشته یاشد. این نوع از فولاد باید در دماهای بین ۵۰۰ تا ۱۲۰۰ درجه سانتی گراد را به راحتی تحمل کند و تغییر حالت ، خزش ، پوسته ای شدن ، تغییر شکل و … ندهد.
مزایای فولاد مقاوم به حرارت
فولاد مقاوم به حرارت مزایای بسیار زیادی دارد که مهم ترین آن ها عبارتند از:
- مقاومت بالا نسبت به خزش و خستگی در دماهای خیلی زیاد
- مقامت بالا نسبت به اکسید کربن
- مقاومت بالا نسبت به بخار آب
- استحکام در برابر فرسایش و ساییدگی
معایب فولاد مقاوم به حرارت
با توجه به مزایایی که برای این نوع فولاد برشمردیم هر کارفرمایی برای افزایش استانداردهای پروژه خود و طول عمر مفید بیشتر سازه می خواهد از این نوع فولاد در سازه و یا تجهیزاتش استفاده کند. با این کار خیالش از بابت بیشتر عوامل مخرب محیطی راحت می شود، اما متأسفانه فولاد مقاوم به حرارت دو عیب دارد که اجازه نمی دهد هر کارفرمایی در حجم دلخواه از آن استفاده کند. آن دو عیب هم یکی قیمت بالا و دیگری تولید پایین آن در کارخانه های تولید فولاد می باشد؛ بنابراین هر کارفرمایی فقط در حجم خیلی ضروری می تواند از آن استفاده کند.
فرمول ترکیبات فولاد مقاوم به حرارت
همان طور که قبلاً هم گفتیم فولاد مقاوم به حرارت برای داشتن ویژگی های خاصی که برای آن عنوان کردیم باید از ترکیبی از آلیاژها ساخته شود. این آلیاژها شامل کروم، کروم- نیکل، نیکل- کروم و … هستند که هر کدام بخشی از ویژگی های منحصر به فرد فولاد مقاوم به حرارت را ایجاد می کنند. در هر نوع فولادی بسته به نوع کاربرد آن مقدار آلیاژهای استفاده شده متفاوت است. تنوع ترکیب شیمیایی در بین آلیاژها باعث ایجاد پیچیدگی در ریز ساختار فولادهای تولید شده خواهد شد. در نتیجه مکانیسم های مختلف تقویتی در بین آلیاژها وجود دارد و مقاومت به پارگی ناشی از نیروی خزش نیز افزایش می یابد. در ادامه نقش هر کدام از این آلیاژها در فولاد مقاوم به حرارت را برایتان توضیح می دهیم:
آلیاژ کروم
علت استفاده از کروم در فولادهای نسوز ایجاد مقاومت در این فولادها نسبت به خوردگی در برابر انواع گازهای مخرب در محل بهره برداری می باشد. معمولاً برای ایجاد این ویژگی خاص حدود ۸ الی ۳۰ درصد آلیاژ کروم در ترکیب فولاد مقاوم به حرارت استفاده می شود. علت اینکه از درصدهای پایین برای ترکیب این آلیاژ استفاده می کنند این است که هر چه مقدار آن در فولاد بیشتر شود خاصیت انعطاف پذیری یا همان شکل پذیری فولاد را کاهش داده و علاوه بر آن مقاومت فولاد را نسبت به دماهای بالا بیشتر می کند. پس هر چه دمای محیط مصالح و یا تجهیزاتی که قرار است با این نوع فولاد ساخته شود بیشتر باشد باید مقدار کمتری کروم در آن استفاده گردد.
آلیاژ کروم – نیکل
آلیاژ کروم – نیکل به آلیاژی گفته می شود که میزان کروم آن بیشتر از نیکل باشد. اگر پروژه یا تجهیزاتی که قرار است با فولاد نسوز ساخته شوند، مانند برخی از کارخانه های تولیدی که با گازهای احیا کننده و یا اکسید گوگرد سر و کار داشته باشند، از آلیاژ کروم – نیکل برای مقاومت بیشتر فولاد نسبت به این گازها استفاده می شود. برای اینکه ضعیف ترین آلیاژ کروم – نیکل تشکیل شود باید مقدار کروم بیشتر از ۱۸% و مقدار نیکل بیشتر از ۸% باشد. مزیت فولادهایی که آلیاژ کروم – نیکل زیادی دارند انعطاف پذیری بالای آن ها حتی در دماهای خیلی زیاد است.
آلیاژ نیکل – کروم
برعکس آلیاژ کروم- نیکل، در آلیاژهای نیکل – کروم مقدار نیکل بیشتر است. از این آلیاژ در فولادهایی که باید در درجه حرارت های خیلی زیاد استحکام بالایی داشته باشند و یا بتوانند در برابر گازهایی مانند کربن و نیتروژن دوام بیاورند استفاده می شود. در این فولادها کروم بیشتر از ۱۰% و نیکل بیشتر از ۲۳% می باشد.
آلیاژ نسوز مولیبدن
مولیبدن آلیاژ اصلی فولاد مقاوم به حرارت است که برای تولید فولادهای فریتی مقاوم در برابر خزش برای دمای تا ۵۳۰ درجه سانتی گراد ساخته می شوند. محصولات و تجهیزات ساخته شده از این نوع فولاد بیشتر شامل لوله های بدون درز برای دیگ های آب و سوپرهیترها، درام های دیگ بخار، جمع کننده ها، پمپ ها و مخازن تحت فشار برای دمای بالا و همچنین شافت های سنگین توربین بخار با قطر بیش از ۲ متر و وزن بیش از ۱۰۰ تن می باشد. همچنین از این نوع فولاد در روتور توربین نیز استفاده می شود. توربین های بخار بزرگ برای کارکرد ایمن و اقتصادی به فولادهایی مقاوم در برابر خزش نیاز دارند.
از پتانسیل تقویت کننده مولیبدن نمی توان به طور کامل استفاده کرد، زیرا با افزایش محتوای مولیبدن، شکل پذیری خزشی فولاد به شدت کاهش می یابد. محدودیت دیگر در استفاده از فولادهای مولیبدن تجزیه کاربیدهای آهن بالاتر از ۵۰۰ درجه سانتی گراد است که به عنوان گرافیت سازی شناخته می شود. یک راه برای حل کردن هر دو مشکل، استفاده از آلیاژ ترکیبی مولیبدن با کروم است. در حقیقت، فولادهای کروم مولیبدن اولین فولادهایی بودند که اجازه دادند دمای بخار در نیروگاه‌ها بیش از ۵۰۰ درجه سانتی گراد باشد. فولادهای جدید توسعه یافته با نامه ای ۷CrMoVTiB10-10 (T / P24) و T / P23 دارای خواص مقاومت بسیار بالایی هستند. مقاومت آن ها به میزان قابل توجهی با آلیاژهای اضافی مانند تیتانیوم، وانادیوم و بور در مورد T / P24 و تنگستن، وانادیوم، نیوبیوم و بور در نوع T / P23 افزایش می یابد.
کاربرد فولادهای مقاوم به حرارت در صنعت
کاربرد فولادهای مقاوم به حرارت به دلیل ویژگی های بسیار عالی که دارند، در ساخت انواع تجهیزات و موارد مختلف بسیار گسترده است، طوری که در این مقاله مجال گفتن همه کاربردهای فولاد مقاوم به حرارت وجود ندارد؛ اما به طور کلی می توان گفت از انواع فولادهای نسوز در ساخت قطعات و اجزای کوره های عملیاتی حرارتی، درست کردن انواع قالب های مربوط به شیشه و کریستال، پره های مورد استفاده در توربین های گازی و بخاری، کوره های تولیدی و پخت محصولات آلیاژی متفاوت، نیروگاه ها و … استفاده می شود.
انواع فولاد های نسوز
با توجه به توضیحاتی که در مورد انواع آلیاژهای مختلف تشکیل دهنده فولادها در قسمت های قبلی دادیم حتماً به طور کامل برایتان روشن شده است که فولاد مقاوم به حرارت فقط یک نوع نیست و بر اساس کاربرد فولاد انواع بسیار متنوعی از آن با درصد های مختلف از آلیاژهای متفاوت ساخته می شود. این ترکیبات باعث شده تا فولاد مقاوم به حرارت ساخته شده هر چه بیشتر بتواند کارفرما را به هدف خود نزدیک کند. در ایران نیز برحسب پروژه ها و شرایط محیطی برخی از فولادهای نسوز کاربرد گسترده تری دارند که در ادامه برای آشنایی بیشتر شما برخی از این فولادها را به شما معرفی خواهیم کرد.
فولاد ۱٫۴۸۲۸ با استاندارد DIN X15CrNiSi20-12
این نوع فولاد مقاوم به حرارت بیشتر با آلیاژ کروم و نیکل ساخته می شود تا در دماهای بالاتر از ۱۰۰۰ درجه سانتی گراد نیز مقاوم باشد. به دلیل ویژگی های دیگری که این نوع فولاد دارد نظیر مقاومت در برابر پوسته ای شدن و جوش پذیری خوب در ساخت محفظه های باز پخت، جعبه های سمانتاسیون و سخت کاری، اجزاء موتور جت، تجهیزات اتاق پخت جعبه های عملیات حرارتی نظیر آنیل و کربورایزینگ، جعبه نیتریدینگ، پمپ و اجزاء بویلر، آستر کوره و همچنین صنایع سرامیک، شیشه، چینی و سیمان، قطعات و تجهیزات کوره و سوپاپ توربین های گازی از آن استفاده می شود.
۱٫۴۸۴۱ با استاندارد DIN X15CrNiSi25-20
در تولید و ساخت این نوع از فولاد از آلیاژهایی همچون کروم و نیکل ساخته می شود. مقاومت این نوع از فولاد تا دمای ۱۲۰۰ را تحمل می کند. کاربرد این نوع از ورق در اجزاء موتور جت، المنت های برقی، تجهیزات اتاق پخت، محفظه های باز پخت، سبدهای لعاب کاری و … استفاده می شود.
۱٫۴۸۴۵ با استاندارد DIN X12CrNi5-21
فولاد نسوز ۱٫۴۸۴۵ در ایران کاربرد زیادی دارد که از در صد مشخصی کروم و نیکل برای دماهای تا ۱۱۰۰ درجه ساخته می شود.از مزیت این نوع از فولاد میتوان گفت که مقاومت بالایی در برابر پوسته شدن دارد و استفاده از این نوع فولاد برای کارهایی که لازم است جوشکاری شود فوق العادست. کاربرد این نوع ورق فولادی در عملیات حرارتی نظیر آنیل و کربورایزینگ ، تجهیزات تصفیه نفت ، تجهیزات رنگرزی و … استفاده می شود.
سخن آخر
همانگونه در این مقاله شرح دادیم برای فولاد مقاوم به حرارت، از یک نوع آلیاژ استفاده نمی شود چون هر نوع از آلیاژ خواص متفاوتی دارد که وقتی در کنار یکدیگر قرار میگیرن آن ها را به یک فولاد نسوز ، سخت و مقاوم تبدیل می کند.همینطور برای ساخت هر نوع از فولاد درصد استفاده از هرنوع آلیاژ متغیر است و تفاوت دارد.برای ارسال نظرات و پیشنهادات خود میتوانید با مجموعه فولاد کاویان، یار و همراه باشید. و همچنین شما می توانید قیمت انواع آهن آلات را در این سایت مشاهده کنید.